Fed'in tahvil alımlarını azaltmaya başlamasının gelişmekte olan ülke piyasalarına etkisinin yanı sıra Türkiye 'ye özgü siyasi tansiyon ve yükselen kur ve enflasyona TCMB'nin politika tepkisi vermeyeceği endişesiyle kur yeni tarihi zirvesini test etti.
Cuma günü akşam saatlerinde 2.22 seviyesinde olan dolar/TL bu sabah 2.2515 ile tarihi rekorunu yenilerken sepet bazında TL ise aynı saatte yeni rekor olan 2.6482 seviyesindeydi.
Borsa İstanbul da bugün düşüşle açıldı. Rekabet Kurulu'nun 412 milyon lira idari para cezası verdiği Tüpraş hisseleri ilk işlemlerde yüzde 6.2 düşüşle açılırken, ana hissedar Koç Holding ise yüzde 1.45 kayıpla güne başladı.
Siyasi endişeler, dolar/TL'deki zirve ve Tüpraş hisselerindeki kayıpların etkisiyle BIST- 100 endeksi de ilk işlemlerde yüzde 1.13 düşüşle açıldı.
LİRANIN DEĞER KAZANMASI MERKEZ BANKASI'NIN KARARINA BAĞLI
Global Yatırım Strateji Müdürü Gökhan Uskuay "Merkez Bankası önce piyasaya verdiği paranın fonlama maliyetini düşürdü. Ardından ekonomi yönetiminden faizlerin indirilmeyeceğine yönelik mesajlar geldi. Bu iki unsur piyasada satışları artırıp doları güçlendirdi" dedi. Merkez Bankası 24 Aralık'ta Merkez Bankası Ocak ayı döviz likidite programını açıkladı ve 6 milyar dolar satacağını açıkladı. Ancak o günden bu yana TL yüzde 7.5 değer yitirdi. MB'nin bu döviz satışı adımı ve ek döviz ve TL likiditesi tedbirleri başarılı olamadı. Bu adımlar başarısız olduğu için piyasa TL'de ve enflasyonda istikrar sağlanması için faiz artışı bekliyor. MB'nin yarın vereceği karara bağlı olarak TL ya değer kazanacak ya da değer kaybedecek. Faiz artışı haricinde bir karar döviz piyasasını memnun etmeyecek.
ŞİRKETLER DÖVİZ AÇIKLARINI KAPATMAKTA GECİKTİ
Piyasa uzmanlar dolar ve Euro'da gelinen bu seviyelerin artık reel sektörde de sıkıntılara yol açtığının gözlemlendiğini belirtiyor. Oyak Yatırım Başekonomisti Mehmet Besimoğlu Merkez Bankası'nın geçtiğimiz sene yılsonu için 1.92 kur tahmini vermesinin şirketlerin döviz açığını kapamasında gecikmelere yol açtığını belirtti. Besimoğlu "Merkez Bankası'nın geçtiğimiz sene kur seviyesi telaffuz etmesi kurun yükselmesi karşısında şirket kararlarını geciktirdi. Döviz açığı olanlar da pozisyonlarını pek kapatabilmiş gözükmüyor. Şirket iflas haberleri de gelmeye başladı. Şirketlerin stratejisini Merkez Bankası Başkanı Başçı'nın kur tahmini vermesi ile birlikte doların Ekim Kasım gibi 1,97 TL seviyelerine düşmesi de açık pozisyonların gecikmesine yol açtı. Bundan sonra faiz kararı alınsa da geç kalınmış durumda. Bu olumsuz trend maalesef çok kısa sürmeyecek gibi. Faiz artırma ve siyasetin yumuşatılması trendi engelleyebilir. Ancak özellikle siyaset giderek sertleşiyor" diye konuştu.
KRİTİK TOPLANTI YARIN
Artan kur karşısında Merkez Bankasının 21 Ocaktaki Para Politikası Kurulunda faiz oranlarını değiştirip değiştirmeyeceği merak konusu oldu. Birçok ekonomist faiz oranının değiştirilmeyeceğini tahmin ediyor. Yüzde 7.75'te bulunan faiz koridorunun üst bandında ise ekonomistlerin bir kısmı 25-50 baz puanlık artış bekliyor.
Uzmanlar Merkez Bankası'nın faiz silahını kullanmaması durumunda döviz piyasalarında yeni rekorlar gelebileceğini belirtti. Standard Bank Gelişen Piyasalar Analisti Timothy Ash faiz artırımının Başbakan Erdoğan için bir siyasi geri adım gibi görüldüğünü, bu yüzden ekonomistlerin Merkez Bankası'ndan böyle bir hamle beklemediğini söyledi. Ash "Ancak bu durumda dolar / TL kuru ısınmaya devam edecektir. Bu durumda daha yüksek seviyeleri görmemiz olası" diye konuştu.
KIRILGAN BEŞLİ'DE EN ÇOK DEĞER KAYBEDEN LİRA OLDU
Öte yandan yılbaşından bu yana üst üste rekorlar kıran dolar kırılgan beşli olarak adlandırılan ülkeler içinde (Türkiye, Güney Afrika, Brezilya, Hindistan, Endonezya) de en çok TLye karşı değer kazandı. Yılbaşından bu yana dolar TLye karşı yüzde 4,7 değer kazanırken TLden sonra en çok değer kaybeden kırılgan beşli para birimi yüzde 3,7 ile Güney Afrika Randı oldu. 10 Ocaka kadar dolar Brezilya Reali, Hint Rupisi ve Endonezya Rupisine karşı değer kazanırken son 1 haftada bu üç kur TLnin aksine değer kazandı. Brezilya Merkez Bankası geçtiğimiz hafta faiz oranını artırmıştı.