AK Parti, siyasi partiler hakkındaki kapatma davasının Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının talebi üzerine Mecliste kurulac ak komisyonun izni üzerine açılmasını, siyasi partilerin temelli kapatılması hükmünün yürürlükten kaldırılmasını öngören Anayasa değişikliği teklifiniTBMM Başkanlığına sundu.
AK Parti Grup başkanvekilleri Mustafa Elitaş, Mahir Ünal, Belma Satır, Ahmet Aydın ve Naci Bostancı ile 223 milletvekilinin imzasıyla sunulan ve Anayasanın Siyasi Partilerin Uyacakları Esaslar başlıklı 69. maddesinde değişiklik öngören teklife göre;
* Meclis çalışmalarındaki oy ve sözler, Mecliste ileri sürülen düşünceler ile idarenin eylem ve işlemleri odaklaşmanın tespitinde gözetilmeyecek.
* Siyasi partilerin gelir ve giderlerinin amaçlarına uygun olması gerekecek. Bu kuralın uygulanması kanunla düzenlenecek.
* Siyasi partilerin mali denetimi Sayıştay tarafından yapılacak. Sayıştayca siyasi partilerin mal edinimleri ile gelir ve giderlerinin kanuna uygunluğunun tespiti, bu hususun denetim yöntemleri ve aykırılık halinde uygulanacak yaptırımlar kanunda gösterilecek. Sayıştayın bu denetim sonunda vereceği kararlar kesin olacak.
* Siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin davalar, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının talebi üzerine, talebin TBMMye ulaştığı tarihte Mecliste grubu bulunan her siyasi partinin beşer üyeyle temsil edildiği komisyonun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla vereceği izin üzerine açılacak. Dava, Anayasa Mahkemesi tarafından kesin olarak karara bağlanacak.
* Meclis Başkanı komisyona başkanlık edecek, ancak oy kullanamayacak. Komisyonun kararları yargı denetimi dışında olacak.
* İzin talebinin Meclise ulaşmasından itibaren 30 gün içinde komisyon oluşturulacak ve komisyon, kararını izin talebinin Meclise ulaşmasından itibaren en geç 60 gün içinde verecek. Meclisteki siyasi parti gruplarınca, izin talebiyle ilgili görüşme yapılamayacak ve karar alınamayacak. İzin talebini karara bağlayacak komisyonun oluşumu, izin talebinin görüşülme usul ve esasları Meclis İçtüzüğüyle düzenlenecek.
* Anayasa Mahkemesi, kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasi partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilecek. Devlet yardımından yoksun bırakılma, bağlı olduğu kapatma davasının ve kararının usulüne tali olup, tek başına dava konusu yapılamayacak.
* Anayasanın 69. maddesindeki siyasi partilerin temelli kapatılması ile temelli kapatılan bir partinin başka ad altında kurulamayacağına ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılacak.
* Bir siyasi partinin kapatılmasına beyan veya faaliyetleriyle sebep olan kurucuları dahil üyeleri için öngörülen siyaset yasağı süresi 5 yıldan 3 yıla inecek.
Gerekçe
Teklifin gerekçesinde, Türkiyede siyasi partilerin bağlı olduğu hukuki değişimin, yapılan tüm iyileştirmelere rağmen siyasi partilerin aleyhine işlemesinin önlenemediği ve bu rejimin ağırlıklı olarak özgürlükleri daraltıcı nitelikte işlediği belirtildi.
1961 Anayasasından bugüne Anayasa Mahkemesi kararıyla 25 siyasi partinin kapatıldığı hatırlatılarak, bu sayıya askeri müdahale dönemlerinde kapatılan partilerin dahil olmadığı ifade edildi.
Gerekçede, bugüne kadar Avrupa ülkelerinin tamamında altı siyasi partinin kapatıldığına işaret edildi ve Yaşanan bunca tecrübe, Türkiyenin istikrarı ve ülkemizin muhatap olduğu ihlal kararları gözetildiğinde, parti kapatma rejimini sistemin taşıyamayacağı yük olmaktan çıkaracak nitelikte reform yapılmasına ihtiyaç olduğu açıkça görülmektedir denildi.İmc