Irak Şam İslam Devletinin (IŞİD) Musulu almasıyla zirveye ulaşan ve her geçen gün büyüyen güvenlik sorunu, Türkiyenin başta Irakla olmak üzere ticaretini vurdu. Suriyedeki iç savaş nedeniyle bölgedeki pazarını kaybeden Türkiyenin Iraka olan ticaretinde de yüzde elliye yaklaşan bir kayıp yaşanıyor. Irak Bölgesel Kürt Yönetimine yönelik ihracat yüzde 40 azaldı, yatırımlar ise durma noktasına geldi. IŞİD tehdidi yayılmadan önce Türkiyenin en fazla ihracat yaptığı 2. ülke Iraka 2013te 11 milyar 949 milyon dolar ihracat yapılırken, bölgeye yılda 700 bin tır gidip geliyordu.
Tarafta yer alan habere göre; Türkiyenin Irak ve Suriye ile devlet düzeyindeki ticareti büyük darbe alsa da IŞİDin kontrolüne geçen bölgelerle olan ticaretin artması ise dikkat çekiyor. Kilisin karşısındaki Suriyenin Halep ilçesine bağlı Azez ilçesinin kontrolü 2013 yılı Eylülünde IŞİDin eline geçti. Burada bulunan Öncüpınar Sınır Kapısındaki ticaret hacmi ise IŞİDin bölgedeki kontrolü ele geçirmesiyle iki katına çıktı. Bölgedeki iktidar zaman zaman el değiştirse de, IŞİDin hakimiyetini ilan ettiği günden bu yana ticaret rakamları gün geçtikçe artıyor.
2013 Eylülünde IŞİDin hâkimiyet kurmasına kadar olan süreçte Öncüpınar Sınır Kapısından aylık ihracat miktarı şöyle gerçekleşti (bin dolar): Ocak 46.815, Şubat 61.994, Mart 69.616, Nisan 75.258, Mayıs 62.436, Haziran 57.446, Temmuz 60.819, Ağustos 434.384. Sözkonusu rakamlar IŞİD hâkimiyetinin yerleşmesinin ardından yüzde 79 artış göstererek 2014ün aynı döneminde şöyle gerçekleşti: Ocak 96.808, Şubat 112.050, Mart 138.280, Nisan 106.506, Mayıs 113.313, Haziran 111.193, Temmuz 100.489, Ağustos 778.639.
IŞİDi Türkiye mi besliyor?
Türkiyenin IŞİDe silah desteği verdiğine yönelik iddialar Adanada durdurulan TIRlarla ayyuka çıkmıştı. AK Parti Hükümeti yayın yasağı getirerek konunun üzerini örtmüştü. Örgütün Türkiyeye petrol sattığı iddiaları ise uluslararası basında yer aldı. Birleşmiş Milletler (BM) de IŞİDden petrol alan ülkeleri uyararak, bunun terörü finanse etmek olduğu yönünde karar çıkarmıştı. Mobilize biçimde bölgede saldırılarını sürdüren IŞİDin, yüksek hareket kabiliyeti için gerekli olan lojistik desteği nereden bulduğu ise bilinmiyordu. IŞİDin hakimiyetinin arttığı bölgelerdeki sınır kapılarında yaşanan hareketlilik ise yalnızca silah değil diğer ihtiyaçların da Türkiyeden karşılanıyor olabileceğini gösteriyor. Örgütün elindeki kamyonetlerin dahi Türkiyeden gönderildiği belirtiliyor. Güvenlik güçlerinin yaptığı kaçakçılık operasyonlarında tıbbi malzeme ve örgütün ihtiyaç duyabileceği ürünlerin yakalanması da dikkat çeken bir unsur.
CHP: Desteği kesecek misiniz?
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, IŞİDin, kaçakçılık yolu ile gelir sağladığı iddialarını İçişleri Bakanı Efkan Alaya sormuştu. Tanal: IŞİD ve El Nusranın lojistik anlamda desteklerini kesecek tedbirler alınmış mıdır? Tedbir alınması planlanmakta mıdır? Tedbir alınmadı ise gerekçeleri nelerdir? BM Güvenlik Konseyinin, üye ülkelerden IŞİDe karşı tedbir alınması, örgüte yabancı militan akışının engellenmesi ve finansal kaynaklarının önlenmesi, aksi takdirde yaptırım uygulanacağı açıklaması çerçevesinde Bakanlığınızın aldığı önlem ve tedbirler nelerdir? diye sormuştu./İMC